Risicovol spelen, het krijgt steeds meer de aandacht in de kinderopvang- en onderwijsbranche. Hoe vind je de balans tussen het bevorderen van ervaringen die risico’s met zich meebrengen, zoals in een boom klimmen of met spijkers en een hamer een bouwwerk maken, en het waarborgen van de veiligheid?
Annemieke Bos, pedagogisch coach bij buitenlocatie De Bosuil in Amerongen en bij Kinderopvang De Harlekijn in Leersum, vertelt: ‘Kleine risico’s horen bij opgroeien. In de kinderopvang willen we dit voorkomen maar soms vergeten we dat opvoeden niet zonder risico’s is. Het is daarom belangrijk om samen met je team en ouders in gesprek te blijven over uitdagend spelen. Tijdens een door ons georganiseerde informatieavond, verzorgd door pedagoog en onderzoeker Martin van Rooijen, werd (opnieuw) duidelijk dat een uitdagende speelomgeving bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen en autonomie en veerkracht versterkt. Dat kan in kleine stapjes: hoe kunnen we een kind extra uitdagen en laten leren? Welke materialen gebruiken we hiervoor? Blijf kritisch nadenken: welke risico’s nemen we niet en wat bieden we kinderen wel?’
Tijdens de informatieavond zei een ouder treffend tegen de PM’ers: ‘Ik vertrouw mijn kind aan jullie toe en vertrouw ook op jullie vaardigheden en kennis. Jullie weten wat wel of niet kan in spel, daar hoort soms een schrammetje bij.’
Boedelbak vol tweedehands spullen
Martin van Rooijen kwam een middag met een boedelbak vol tweedehands spullen langs bij de BSO van De Harlekijn. De kinderen speelden de hele middag samen en bouwden onder andere hutten en automobielen van de materialen. Martin begeleidde de pedagogisch medewerkers: ‘Wanneer kijk je mee en wanneer grijp je in? Let maar eens op hoe vaak je ‘Pas op!’ of ‘Kijk uit!’ roept. Maar het is juist zo belangrijk dat kinderen leren hun eigen grenzen te ontdekken en aan te geven. Uiteindelijk willen we dat kinderen leren omgaan met risico’s. En is er een pleister nodig? Dan hebben we deze met ‘Goed gespeeld’ erop.’
Van blotevoetenpad tot vuurtje stoken
Wat vond jij vroeger als kind het gaafst om te doen? De meesten zullen zeggen: lekker naar buiten, verstoppertje spelen, vrijheid hebben… Wat kunnen we hier als opvang in bieden? Annemieke vertelt: ‘Op De Harlekijn hebben we nu een blotevoetenpad, Kinderen kunnen zo nog meer ontdekken. De Bosuil is een buitenlocatie en daar is dus meer buitenruimte. Zij hebben de mogelijkheid om vrij te spelen en ik zie dat de kinderen daar goed mee om kunnen gaan; er zijn duidelijke afspraken. Ze worden daar vies opgehaald, spelen met takken en steentjes of er wordt op de BSO een vuurtje gestookt. Hierover maak je afspraken met elkaar, zijn er veiligheidsregels en over het beleid blijven we in gesprek, zowel intern als met ouders. Daarnaast is de balans tussen binnen- en buitenspel belangrijk, dat brengt rust op een groep.’
Aan de slag met risicovol spelen? Met de e-learning van VeiligheidNL worden alle medewerkers een RisiCoach. Ga naar veiligheid.nl/risicovolspelen
